eDNA: dé doorbraak voor het detecteren van vleermuisverblijven
02-10-2024
De verduurzaming van woningen in Nederland, voornamelijk door spouwmuurisolatie, heeft aanzienlijke vertraging opgelopen. Recent meldde de NOS nog dat “Isolatiebedrijven klem zitten door milieuregels rond vleermuizen”. Waar aanvankelijk de ambitie was om tegen 2030 zo’n 500.000 woningen te isoleren, is deze verwachting nu zo’n 200.000. Een van de belangrijkste oorzaken van deze vertraging is de aanwezigheid van vleermuizen, een beschermde diersoort die regelmatig haar toevlucht zoekt in de holle ruimtes van spouwmuren. De Raad van State bepaalde vorig jaar dat er beter onderzocht moet worden of er vleermuizen aanwezig zijn voordat spouwmuren geïsoleerd mogen worden. Zo’n ecologisch onderzoek neemt veel tijd in beslag en bovendien zijn er te weinig ecologen. Dit heeft gezorgd voor stagnatie in de isolatiebranche. Gelukkig biedt een nieuwe technologie, gebaseerd op Environmental DNA (eDNA), de oplossing.
Vleermuizen spelen een belangrijke rol in ons ecosysteem, maar hun beschermde status brengt ook uitdagingen met zich mee voor de isolatiesector. Voordat isolatiewerkzaamheden kunnen worden uitgevoerd, is het verplicht om te controleren of er vleermuizen in de spouwmuur aanwezig zijn. Tot voor kort gebeurde dit via traditionele methoden, zoals visuele inspecties door ecologen en het gebruik van ultrasone geluidsdetectoren om de geluiden van vleermuizen op te vangen. Dit soort onderzoeken zijn echter tijdrovend en kunnen alleen worden uitgevoerd in de maanden waarin vleermuizen actief zijn, zoals de zomermaanden wanneer ze uitvliegen.
eDNA, is genetisch materiaal dat dieren in hun omgeving achterlaten. Dit kan bijvoorbeeld in water, op oppervlakken, of in de lucht zijn. Door middel van deze techniek kunnen onderzoekers vleermuizen opsporen zonder dat ze de dieren direct hoeven te zien of horen.
Het eDNA-onderzoek werkt als volgt: rond de mogelijke in- en uitvliegopeningen van vleermuizen, zoals onder dakranden of andere toegangsplekken, worden monsters genomen. Dit gebeurt met behulp van speciaal ontwikkelde stofzuiger die sporen van DNA verzamelen. Deze monsters worden vervolgens in een laboratorium geanalyseerd om te bepalen of er vleermuis-DNA aanwezig is. Als er DNA wordt aangetroffen, kan verder onderzoek uitwijzen welke soort vleermuis het betreft.
Deze nieuwe eDNA-methode biedt verschillende voordelen ten opzichte van traditionele onderzoekstechnieken. Allereerst is het onderzoek veel sneller uit te voeren, waardoor isolatiewerkzaamheden minder vertraging oplopen. Bovendien kan dit het hele jaar door worden toegepast, in tegenstelling tot het traditionele onderzoek dat seizoensgebonden is. Dit betekent dat isolatieprojecten niet tot minder lang stil hoeven te liggen, wat helpt om sneller meer woningen te voorzien van isolatie.
Daarnaast is de methode minder verstorend voor de vleermuizen zelf. Omdat er geen direct contact met de dieren nodig is en de monsters eenvoudig kunnen worden verzameld, blijft de leefomgeving van de vleermuizen onaangetast. De eDNA technologie is bovendien minder kostbaar dan ecologisch onderzoek, iets wat de woningeigenaar uiteindelijk scheelt in de portemonnee.
De bewezen eDNA-technologie biedt de oplossing voor zowel vleermuizenbescherming als spouwmuurisolatie. Door gebruik te maken van deze methode kunnen vleermuizen snel en efficiënt worden opgespoord, zonder dat de natuur wordt verstoord. Tegelijkertijd kunnen isolatieprojecten doorgang vinden, wat van cruciaal belang is om de klimaatdoelen van Nederland te behalen. Deze innovatie zorgt ervoor dat natuurbescherming en verduurzaming hand in hand gaan.
Tijdens de zomerweken geven we wekelijks gratis isolatieopdrachten weg. Onze adviseur komt geheel vrijblijvend bij u langs.
Ja, ik wil gratis woningisolatie!